İşlemci Sıcaklığı Kaç Olmalı?

Bilinçli bilgisayar kullanıcıları, iş arkadaşı olarak gördükleri bilgisayarları için ideal ortamı oluşturmak isterler. Tam da bu noktada en kritik süreç ısı kontrolüdür.

İşlemciniz, bilgisayarınızın en zor işlerini yüklenen, diğer taraftan en pahalı parçası. Bu nedenle işlemcinize ideal bir çalışma ortamı sağlamanız hem performansınızı, hem enerji tükteiminizi hem de donanımınızın uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır. Bu noktada işlemcinizin çalışma ortamı, iş yükü ve ısı kontrolü büyük önem taşıyor. 

Bilinçli bilgisayar kullanıcıları, iş arkadaşı olarak gördükleri bilgisayarları için ideal ortamı oluşturmak isterler. Tam da bu noktada en kritik süreç ısı kontrolüdür. 

Kısaca değinelim; işlemciniz yüksek derecelerdeki ısılara ulaşıyorsa ne tür sonuçlar ortaya çıkar? Öncelikle işlem hızında ciddi bir yavaşlıkla karşılaşırsınız. Cpu birimleri, tükettikleri elektrik enerjisi neticesinde ısı açığa çıkartır. Bu ısı, işlemci yüzeyinden tahliye edilmezse metal ve silikon yapıdan oluşan işlemciniz, bağlar arasındaki veri iletiminde ciddi aksaklıklarla başetmek zorunda kalır. En tehlikelisi de nanometrik boyutlarda tasarlanan silikon dokunun hazar görerek hesaplama yaparken hatalara yol açması nedeniyle bilgisayarınızda karşılaşabileceğiniz mavi ekran sorunudur. İşinizin en kritik aşamasında, verilerinizi kaydedemeden yaşanacak bir kilitlenme sinir bozucu olabileceği gibi telafisi mümkün olmayan veri kayıplarına da yol açabilir.

İşlemci Sıcaklığı Neden Yükselir?

İşlemciler, hesaplamalar yaparken yani işlem yürütürken hücreler arasındaki verileri elektrik sinyalleriyle iletirler. Hücreler, sinyal iletiminde tükettikleri enerji ile ısı açığa çıkartırlar. Bu ısının hücre ortamından tahliyesi için her işlemcinin yüzeyinde yüksek ısı iletimine sahip metal alanlar bulunur. Yani ne kadar çok işlem yaparsak işlemcimizin üreteceği ısıyı kaçınılmaz olarak arttırırız. 

Her işlemci, bu yönüyle soğutmaya ihtiyaç duyar. Bu nedenle soğutucu fanlar, su soğutmalı ya da hidrojen soğutmalı ısı tahliye edicilere ihtiyaç duyarız. Eğer overclock yapmıyorsak, yani hız aşırtma uygulamıyorsak alelade ısı tahliye ediciler üzerine düşeni yaparak işlemci sıcaklığını olağan seviyede tutacaktır. Ancak işlemci sıcaklığı ön görülenin üzerine çıkıyorsa bir şeyler ters gidiyor demektir. 

Bu konuda en sık karşılaşılan sorun sunucular ve dizüstü bilgisayarlarda karşımıza çıkar. Sunucular, 7x24 çalıştıklarından kaçınılmaz olarak yüksek ısı üreteceklerdir. Bu nedenle yalnızca bilgisayar kasası içerisindeki soğutma çözümleri yeterli gelmeyebilir. Bilgisayarın çalıştığı ortamın da ayrıca soğutulması, böylelikle bilgisayar içerisine giren havanın stabilizasyonu gerekir. Bu nedenle sistem odaları 18-21 derece arasında olmalıdır. Diğer taraftan dizüstü bilgisayarlar da yoğun kullanım nedeniyle bir süre sonra ısı sorunları üretebilirler. Dar alanlara yerleştirilen bilgisayar parçalarının soğutması oldukça güçtür. Bu alanlarda dar bakır levhalar içerisinde sıvı nakliyesi ve küçük ölçekli fanlarla soğutulmaya çalışılır. Ancak dar kanalların içerisinde gezinen sıvılar kimi zaman genleşerek azalabilir, kimi zamanda soğutma kanalları tıkanabilir. Bu tür nedenlerle işlemci sıcaklığı tahliye edilemeyip ısı, kasanın içerisinde kalabilir. 

İşlemci (Cpu) Sıcaklığının Ölçülmesi

Bilinçli kullanıcılar, İşlemci (CPU) ve görüntü bağdaştırıcısı (GPU) donanımlarının sıcaklıklarını kontrol altında tutarlar. Bunun için hazırlanan küçük yazılımlar ayrıca bir mesai ayırmadan donanım kaynaklarınızı takip edebilmenizi sağlar. Windows kullanıyorsanız, şu küçük aracı kullanabilirsiniz; CoreTemp 

Eğer bir linux kullanıcısıysanız şu komutu çalıştırarak anakartınızın üzerinde bulunan sensörlerden doğrudan ısı bilgisi alabilirsiniz; "watch sensors"
(İlgili araç yüklü değilse "yum install lm_sensors" ya da "apt-get install sensors" komutlarıyla yükleyebilirsiniz)

İdeal İşlemci Sıcaklığı

İşlemci sıcaklığı ölçümlerinde elde ettiğimiz verileri kıyaslamamız, normal-yüksek ayrımını yapabilmemiz gerekiyor elbette. İşlemci üreticileri, ürettikleri işlemcilerin ideal çalışma sıcaklıklarını açıklamışlardır. Spesifik olarak işlemcinizin ideal çalışma aralığını bu veri üzerinden değerlendirebilirsiniz. Bu oranlar işlemci markalarına göre birbirine çok yakındır. Örnek olarak intel işlemcilerin çalışma sıcaklıklar, farklı modellerde de olsa çok yakın düzeydedirler. Aynı şekilde AMD işlemcilerinin de çalışma sıcaklıkları birbirlerine çok yakındır. 

Buradan hareketle bir intel kullanıcısıysanız işlemcinizin ideal çalışma sıcaklığı 60 derecenin altıdır diyebiliriz. Bu rakam 70 ve üzerine çıktığında zorlanmaya başlayacak, 90-100 gibi yüksek değerlere ulaşırsa bir sorun olduğu, önlem almanız gerektiği sonucuna varabilirsiniz. Eğer yoğun bir işlem hacminiz olmamasına rağmen sıcaklık 60 derecenin üzerine çıkıyorsa soğutma sisteminizde bir aksaklık var ya da siz farkında olmadan arkaplanda çalışan bir uygulama işlemcinize yük oluşturuyor olabilir. 

---

 

Tüm bu kontroller neticesinde işlemcinizin yüksek ısı üretmesi size normal gelmiyorsa soğutma sisteminizde aksaklıklar var demektir. Bu durumda işlemci fanınızı değiştirmeniz, ya da tozlandıysa hava kompresörü gibi araçlarla temizlemeniz gerekecektir.