Spam, kavram olarak arzu edilmeyen, istenmeyen, kabul edilmeyecek olan gibi anlamlara tekabül eder. İnternet dünyasında da spam kavramı ile tanımlanan pek çok veri söz konusudur. Spam Mail, Spam Trafiği, Spam Puanı v.b.
Tüm bu hususlara sırayla değineceğiz ve örneklendireceğiz. Elbette çözümleri üzerine de tavsiyelerimiz olacak.
Hemen her gün karşımıza çıkar. İlgilenmediğimiz, e-posta kutumuzda görmek istemediğimiz, hatta zararlı içerik ve yazılımlar barındıran spam maillerden kolay kolay kurtulamayız. Peki nasıl oluyor da engellenmesi bu kadar zor olabiliyor?
E-Posta sistemleri, klasik posta kutuları gibi çalışır. Adresinizi bilen herhangi biri size posta gönderebilir. Postacınızın işi, mektubu açmadan, kimin gönderdiğine bakmadan postayı kutunuza atmaktır. Posta kutunuzu açtığınızda banka ekstreleri, faturalar, mektuplar gibi unsurların yanında reklam broşürleri, hatta müsvette kağıtları bile görebilirsiniz. Bu nedenle E-Posta trafikleri kaçınılmaz olarak istenmeyen (spam) iletiler içerebilir.
Günümüzde gerçekleşen mail trafiğinin neredeyse %90"ı istenmeyen; spam iletilerden oluşur. Gönderilmesinin çok kolay, engellenmesinin ise çok zor olması, özellikle düşük maliyetli pazarlama aracı olarak kullanılmasına imkan sağlıyor. Elbette spamden korunmanın muhtelif yolları da var. Biraz da çözüm üzerinde konuşalım.
E-Posta sunucuları üzerinde çalışan spam filtreleri, spam trafiğini önemli ölçüde azaltabiliyor. Ancak henüz tüm spam mailleri engelleyebilecek kusursuz bir yöntem keşfedilemedi. Bunun nedeni biraz da teknolojinin doğasıyla ilgili. Mail gönderenlerin gönderdikleri iletiyi alıp almamak konusunda karar size ait olduğu için statik kurallar tam anlamıyla işe yaramayabiliyor. Ancak mail gönderen sunucuların gönderim geçmişi, gönderim kurallarına riayet etmesi, içerikte geçen kelimelerin tespiti, v.b. yöntemlerle gönderilen Spam E-Postaların önemli bir kısmı otomatik olarak engellenebiliyor. Daha fazlası için sizin tercihleriniz söz konusudur.
Örneğin; belli bir e-posta adresinden gelen iletileri tekrar görmek istemiyorsanız mail yazılımınız aracılığıyla (Outlook, Thunderbird, v.b. ) gereksiz olarak işaretleyebilirsiniz (sağ tıklayarak). Ancak şirketinizdeki diğer e-posta alıcıları da bunu yapmak zorunda kalırlar. Alternatif olarak, belli bir mail gönderen domain ya da adresi, yahut maili gönderen sunucunun IP adresini sunucu üzerinde yasaklayarak, aynı kaynaktan gelebilecek tüm e-postaları reddedebilirsiniz. Zira antispam süreçlerinde en çok tercih edilen yöntem budur.
Diğer taraftan; gelişmiş antispam yazılımları, spesifik kontroller yaparak maillerinizin içeriğini, mail gönderen sunucunun geçmişteki gönderim istatistiklerini ve spam sicilini sorgulayarak olası spam postaları karantinaya alıp size ulaştırılmadan önce bir süre bekletebilir. Karantinadaki mailler, eğer kontrol etmezseniz birkaç gün sonra silinir.
Bu tür bir antispam sistemine sahip olmak sandığınız kadar zor ve yüksek maliyetli de değildir. Bu konuda sağladığımız Mail Gateway hizmeti ile e-posta alt yapınızı değiştirmeden gelişmiş bir spam koruma servisine sahip olabilirsiniz.
E-Posta yazışmalarınız kimi zaman aksıyor ve gönderdiğiniz mailler size geri dönüyor olabilir. Herhangi bir istenmeyen mail göndermemiş olsanız, hatta haftalarca mail göndermemiş olsanız bile göndereceğiniz ilk mailde böyle bir hata ile karşılaşmanız mümkün. Zira e-postanız yahut posta sunucunuz bir nedenden ötürü Blacklistlere girmiş olabilir. Blacklistler, sunucuların gönderdiği e-postaların alıcı e-posta sunucuları arasındaki trafiklerin istatistiklerini takip ederek iletisi reddedilen sunucuların IP adreslerini kaydeder ve raporlar. Bu raporlar, spam mail çıkışı yapan sunucuların tespiti ve antispam filtrelerinin çalışmaları için önemli veriler sağlar. Siz de bir nedenden ötürü bu filterele girmiş olabilirsiniz.
E-Posta sunucunuzun spam filtrelerindeki kaydını buradan sorgulayabilirsiniz; Blacklist Sorgulama
Eğer listelenmişseniz, aşağıdaki olası nedenler bu soruna yol açmıştır;
- Bilgisayarınıza ya da şirket bilgisayarlarınızdan birine virüs bulaşmış, bu virüs çok sayıda mail göndermeye çalışarak e-posta hesabınızı suistimal etmeye çalışmış olabilir. Çözümü için; kapsamlı bir virüs taraması yapmalı, raporlandığınız blacklistlerden delist isteğinde bulunmalısınız.
- Posta hizmeti aldığnız sunucunuzda çalışan diğer e-posta hesapları spam mailler göndermiş, bu nedenle IP"niz raporlanmış olabilir. Bu durumda Hosting hizmeti sağlayan firmanız ile görüşmeli ve çözüm üretmesini istemelisiniz.
- İyi niyetli olsanız bile, gönderdiğiniz mailin içerisinde .exe, .bin gibi çalıştırılabilir, virüs olma ihtimali yüksek dosya tipleri bulunuyor olabilir. Bu tür durumlarda spam filtreleri e-posta adresinizi veya sunucunuzu raporlamış olabilir.
Bir nedenle raporlandığınız blacklist sunucuları (RBL), spam gönderimine önlem aldığınıza ikna olmadan sizi kayıtlarından çıkartmayacaklardır. Genellikle tekrar etmeyen spam gönderimlerinde birkaç gün beklemeden sonra otomatik olarak listeden çıkartılabilirsiniz. Ancak uzun süre kaldığınız listelerden çıkmanız için ilgili platformun yöneticilerine delist işlemi talebi göndermeniz gerekir. Bu talepler genellikle web üzerinden formlarla ya da e-posta iletileriyle gerçekleşir. Başvuruyu nereye yapacağınız konusunda da biraz zorlanabilisiniz. Zira her RBL platformu farklı yöntemlerle delist talebi alırlar, hatta bazen talep kabul etmeyebilirler de.
Girdiğiniz blacklistlerden delist işlemi gerçekleştirmek istiyorsanız; https://www.datafon.net.tr/blacklist/ adresi üzerinden sorgulama yaptıktan sonra listeye girdiğinize dair gelen uyarının üzerine tıklayarak ilgili delist sayfasına ulaşabilirsiniz.
Spam puanı, internet üzerinden içerik veya trafik üreten kaynakların spam geçmişini puanlayan ve yakın zamanda ortaya çıkmış bir metriktir. Bu metrik, IP"lerin geçmişte spam"e yol açan trafikler üretip üretmediklerini, üretim yoğunluklarını ve güncel durumunu puanlayarak ilgili servislere bilgi sağlamayı amaçlar. Açık kaynaklardan sorgulanan bu puanlamayla siz de sunucunuzun spam puanını takip edebilirsiniz.
Gönderdiğiniz mailin spam olarak algılanma ihtimalini puanlayan bu sisteme şuradan ulaşabilirsiniz; https://www.mail-tester.com
Ekranda görünen e-posta adresine göndereceğiniz bir ileti sonrasında iletinizin antispam filtrelerinden geçerken gördüğü muameleyi inceleyebilir, iletilerinizin gelen kutusuna (inbox) düşme olasılığını yükseltmek için yapmanız gerekenleri tespit edebilirsiniz.